Wielka Sobota. Wigilia Paschalna

wpis w: Archiwum, Uncategorized | 0

„Alleluja, alleluja, alleluja”

Msza Wigilii Paschalnej rozpoczyna się w naszym Kościele
o godz. 18.00.
Od 9.00- 10.30 poświęcenie pokarmów.

Wielka Sobota jest dniem ciszy i oczekiwania. Dla uczniów Jezusa był to dzień największej próby. Według Tradycji apostołowie rozpierzchli się po śmierci Jezusa, a jedyną osobą, która wytrwała w wierze, była Bogurodzica. Dlatego też każda sobota jest w Kościele dniem maryjnym.

Po śmierci krzyżowej i złożeniu do grobu wspomina się zstąpienie Jezusa do otchłani. Wiele starożytnych tekstów opisuje Chrystusa, który „budzi” ze snu śmierci do nowego życia Adama i Ewę, którzy wraz z całym rodzajem ludzkim przebywali w Szeolu.

Tradycją Wielkiej Soboty jest poświęcenie pokarmów wielkanocnych: chleba – na pamiątkę tego, którym Jezus nakarmił tłumy na pustyni; mięsa – na pamiątkę baranka paschalnego, którego spożywał Jezus podczas uczty paschalnej z uczniami w Wieczerniku oraz jajek, które symbolizują nowe życie. W zwyczaju jest też masowe odwiedzanie różnych kościołów i porównywanie wystroju Grobów. Wielki Piątek i Wielka Sobota to jedyny czas w ciągu roku, kiedy Kościół nie sprawuje Mszy św.

W całej Polsce na stole wielkanocnym obok mięs i ciast stawia się koszyk ze święconką, drobne różnice wynikają tylko z lokalnych tradycji. Śniadanie wielkanocne rozpoczyna zwyczaj dzielenia się poświęconym jajkiem, podobny w swej formie i symbolice do bożonarodzeniowego łamania się opłatkiem. Dawny zwyczaj na wsiach nakazywał, aby wracając ze święconym obejść dom trzy razy, zgodnie ze wskazówkami zegara, co miało wypędzić złe moce z gospodarstwa. W zamożnych domach na stole znajdowało się pieczone prosię, często z pisanką w pysku. Obok stały półmiski z mięsiwem, szynką, kiełbasą oraz ciasta. Głównym ciastem wielkanocnym do dzisiaj pozostała babka drożdżowa, tzw. baba wielkanocna. Popularne są również mazurki.

 

W Wielką Sobotę w Kościele katolickim, podobnie jak w Wielki Piątek, nie są odprawiane msze św. Co prawda, po zapadnięciu zmroku odprawiana jest msza Wigilii Paschalnej, ale należy już ona do obchodów Niedzieli Wielkanocnej.

Wielka Sobota jest jedynym dniem bez Eucharystii. W kościołach nie tylko nie odprawia się mszy, jak to jest w Wielki Piątek, lecz nie rozdaje się też Komunii świętej. Komunię można zanosić jedynie umierającym jako wiatyk. Jest to więc dzień całkowitej pustki, wciąż obnażonego ołtarza, pustego tabernakulum.

 

Wigilia Paschalna jest centralnym momentem Triduum Paschalnego i całego roku liturgicznego. Jej obchody rozpoczynają się w nocy poprzedzającej Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego, gdyż po zachodzie słońca, zgodnie z symboliką żydowską, rozpoczyna się nowy dzień. Wigilia Paschalna nie jest częścią Wielkiej Soboty. Jej radosna liturgia należy już do obchodów dnia zmartwychwstania.

Liturgia rozpoczyna się od poświęcenia ognia i paschału. Na paschale żłobi się krzyż, litery greckiego alfabetu Α (alfa) i Ω (omega) oraz aktualny rok w postaci czterocyfrowej. Obecnie ze względów praktycznych stosuje się odpowiednie naklejki. Następnie zapalony paschał wnosi się do ciemnego kościoła. Ksiądz lub diakon niosący świecę trzykrotnie wznosi okrzyk Światło Chrystusa!, wierni zaś odpowiadają Bogu niech będą dzięki. W kościele zapala się światło. Zostaje wtedy odśpiewane Orędzie Paschalne.

Lekcjonarz przewiduje 8 czytań oraz Ewangelię. Po każdym czytaniu następuje modlitwa. Ponadto czytania poprzetykane są psalmami.  Nie jest konieczne czytanie wszystkich dziewięciu czytań. Wymagane jest odczytanie co najmniej 3 fragmentów ze Starego Testamentu, z Prawa i Proroków, a także Wj 14,15-15,1. Przed epistołą śpiewa się uroczyste Gloria, podczas którego rozbrzmiewają dzwony milczące od Wielkiego Czwartku, następnie odmawiana jest Kolekta. Po Ewangelii zwykle ma miejsce krótka homilia.

Trzecią częścią obchodów liturgii Wigilii Paschalnej jest liturgia chrzcielna. W jej trakcie następuje odśpiewanie litanii do Wszystkich Świętych, potem błogosławieństwo wody oraz odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych. Jeżeli we wspólnocie obecni są katechumeni, zazwyczaj właśnie w tym dniu otrzymują oni sakrament chrztu. 

Liturgia eucharystyczna.  Jest to ostatnia część liturgii Wigilii Paschalnej. W jej trakcie wierni przyjmują konsekrowany chleb. Nie różni się ona od liturgii eucharystycznej podczas każdej mszy świętej.

Na zakończenie kapłan odśpiewuje zazwyczaj uroczyste błogosławieństwo, po którym następuje rozesłanie wiernych.

 Często mylnie utożsamia się Wigilię Paschalną z Wielką Sobotą. Jest to zasadniczy błąd, gdyż Wielka Sobota jest dniem, w którym adoruje się zmarłego Chrystusa w grobie. Wigilia Paschalna jest natomiast radosną liturgią zmartwychwstania.

Obchody Wigilii Paschalnej rozpoczynać się mają po zapadnięciu zmroku, a kończyć przed świtem. Nie jest to zalecenie, ale niejako nakaz, gdyż dopiero wówczas symbolika całej uroczystości nabiera właściwego sensu.

W niektórych kościołach po obchodach Wigilii Paschalnej odbywa się czuwanie do mszy rezurekcyjnej przy Grobie Pańskim. Pamiętać jednak należy, że jest to czuwanie przy pustym grobie, nie zaś przy ciele zmarłego Chrystusa

Print Friendly, PDF & Email
Komentarze zostały wyłączone.